લોકસભા ચૂંટણી સમય કરતા પહેલા કરાવવાની અટકળો વચ્ચે માનવામાં આવી રહ્યું હતું કે, મોદી સરકારનું છેલ્લું બજેટ ‘ફુલગુલાબી’ હશે, જેમાં બધા વર્ગોનું પુરું ધ્યાન રાખવામાં આવશે, પરંતુ નાણાંમંત્રી અરૂણ જેટલીએ જયારે પોતાનો પટારો ખોલ્યો તો મિડલ કલાસ અને શહેરોમાં વસતા નોકરીયાતો લોકોને નિરાશા સાંપડી.
સરકારે કેટલીક રાહતો ચોક્કસ આપી, પણ પાછલા બારણે પાછી પણ લઈ લીધી. એવામાં સવાલ ઉઠી રહ્યો છે કે, આખરે મોદી સરકારે પોતાના છેલ્લા વર્ષમાં મિડલ કલાસને નિરાશ કરવાનું ‘મોટું રિસ્ક’ કેમ લીધું? શું ગરીબો, દલિતો અને ખેડૂતોનું ધ્યાન રાખવાના ચક્કરમાં સરકારે જાણી-જોઈને મિડલ કલાસને ‘નજરઅંદાજ’ કર્યો? આ સવાલોનો જવાબ તાજેતરમાં થોડા સમય પહેલા કેટલાક રાજયોમાં થયેલી સ્થાનિક ચૂંટણીઓ અને ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીઓના પરિણામોમાં છૂપાયેલો છે.
હકીકતમાં, શહેરોમાં રહેતો મિડલ કલાસ ભાજપનો વોટર મનાય છે અને આ વર્ગમાં વડાપ્રદાન નરેન્દ્ર મોદીની જબરજસ્ત લોકપ્રિયતા હજુ પણ જળવાયેલી છે. કેટલાક અપવાદોને છોડી દે તો ૨૦૧૪ બાદ યોજાયેલી કેટલીક વિધાનસભા ચૂંટણી અને મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન્સની ચૂંટણીઓમાં એ વાત સાબિત પણ થઈ કે મોદીનો જાદુ શહેરોમાં હજુ જળવાયેલો છે. તેનું એક મોટું કારણ એ પણ છે કે, કોંગ્રેસ સહિત બધા વિપક્ષી પક્ષોમાં મોદીના કદનો કોઈ નેતા લોકોની નજરમાં નથી આવતો. એવામાં સારો વિકલ્પ ન હોવાને કારણે પણ મિડલ કલાસ અને શહેરી વર્ગ મોદી સાથે જોડાયેલો છે.
ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કથિત નારાજગી છતાં જે રીતે શહેરી વોટરોએ ભાજપને સાથ આપ્યો, તે એ વાતની પુષ્ટિ કરે છે કે શહેરોમાં રહેતા મિડલ કલાસને હજુ પણ મોદી પાસેથી આશા છે. તે ઉપરાંત યુપીની સ્થાનિક સત્તા મંડળની ચૂંટણીમાં પણ ભાજપને શહેરોમાં ઘણું સમર્થન મળ્યું. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે, ભાજપે આ વાતને ધ્યાનમાં રાખીને મિડલ કલાસને નજરઅંદાજ કરવાનું ‘જોખમ’ ઉઠાવ્યું છે. જણાવાઈ રહ્યું છે કે, ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામોની સમીક્ષા દરમિયાન ભાજપને જણાયું કે, ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં પાર્ટી સામેનો રોષ વધી રહ્યો છે. માત્ર ગુજરાત જ નહીં, ઉત્તર થી લઈને દક્ષિણ સુધી ઘણા રાજયોમાં પણ ખેડૂતો સરકારથી નારાજ હોવાનું જણાવાય છે. કૃષિ ઉપજના યોગ્ય ભાવ ન મળવા, દેવું અને આત્મહત્યા સહિત ઘણી અન્ય મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી રહેલા ખેડૂતો ઘણી વખત સરકાર સામે આંદોલન પણ શરૂ કરી ચૂકયા છે.
એવામાં સરકાર પર તેમના માટે ‘કંઈક મોટું’કરવાનું દબાણ હતું. એ જ કારણ છે કે, સરકારે આગામી સિઝનના પાકને પડતર કિંમત કરતા ઓછામાં ઓછા દોઢ ગણા ભાવે લેવાનો નિર્ણય કર્યો છે. ટમેટાં, બટેટાં અને ડુંગળી જેવી આખું વર્ષ ઉપયોગમાં લેવાતી ખાદ્ય વસ્તુઓ માટે ‘ઓપરેશન ફલડ’ની જેમ ‘ઓપરેશન ગ્રીન’લોન્ચ કરવાની જાહેરાત કરાઈ છે. તેના માટે સરકારે ૫૦૦ કરોડ રૂપિયા ફાળવ્યા છે. એવા છોડ જેનો ઉપયોગ દવાઓ બનાવવામાં થાય છે, તેનું ઉત્પાદન વધારવા પણ સરકાર પ્રોત્સાહન આપશે.
જૈવિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે. ક્રેડિડ કાર્ડ માછીમારો અને પશુપાલકોને પણ મળશે. ૪૨ મેગા ફૂડ પાર્ક બનશે. મત્સ્ય પાલન અને પશુપાલન માટે ૧૦ હજાર કરોડ રૂપિયા રાખવામાં આવી રહ્યા છે. વાંસનું ઉત્પાદન વધારવા માટે પણ સરકાર ૧૨૦૦ કરોડનું ફંડ આપશે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે, પૂર્વોત્તર રાજયોમાં આ નિર્ણયની મોટી અસર પડશે. મોદી સરકારના અત્યાર સુધીના કાર્યકાળમાં ગરીબો માટે જનધન અને ઉજ્જવલા જેવી કેટલીક મોટી યોજનાઓ લોન્ચ કરવામાં આવી છે, પરંતુ સરકાર પોતાનો કાર્યકાળ પૂરો થાય તે પહેલા ગરીબો માટે વધુ એક મોટી યોજના લાવવા ઈચ્છતી હતી. તેની તૈયારી સરકાર છેલ્લા ઘણા સમયથી કરી રહી હતી. એ અંતર્ગત સરકારે ૧૦ કરોડ ગરીબ પરિવારો માટે ૫ લાખ રૂપિયાની સ્વાસ્થ્ય વિમા યોજનાની જાહેરાત કરી મોટા દાવ રમ્યો છે.
ભાજપને આશા છે કે, સરકારનો આ નિર્ણય આગામી લોકસભા ચૂંટણીમાં પાર્ટીને મોટો ફાયદો કરશે, કેમકે તેના વર્તુળમાં મોટા પ્રમાણમાં એસસી-એસટી વોટર્સ આવી જાય છે. નાણાંમંત્રી અરૂણ જેટલીનું બજેટ ભાષણ એ વાતનો સંકેત આપી ગયું કે, આ તમામ જાહેરાતોના બળ પર સરકાર નિશ્વિત સમય પહેલા લોકસભા ચૂંટણી કરાવી શકે છે. વડાપ્રધાન મોદીએ તાજેતરમાં જ વિધાનસભા અને લોકસભા ચૂંટણી સાથે કરાવવાની વકીલાત કરી હતી, જેને આ અંગેનો ઈશારો માનવામાં આવ્યો હતો. બજેટમાં સરકારે જે રીતે ગામ, ગરીબ, ખેડૂતો અને દલિતો માટે યોજનાઓની જાહેરાત કરી છે, તેને જોતા માનવામાં આવી રહ્યું છે કે મોદી સરકાર સમય કરતા વહેલી ચૂંટણી કરાવી શકે છે.
સૌજન્ય(અકિલા)
