સમૃદ્ધિની વાત કરીએ તો વર્ષોથી નહીં પણ સદીઓથી લોકો કહેતા આવ્યા છે કે ‘અહીં દૂધ અને ઘીની નદીઓ વહે છે’. કહેવત છે પણ ગુજરાતના ગાંધીનગર જિલ્લાના રૂપાલ ગામમાં આજથી નહીં પણ સદીઓથી ઘીની નદીઓ વહેતી આવી છે. નવરાત્રીમાં ગુજરાતના ગરબાના જેટલા વખાણ થાય છે તેટલા જ રૂપાલનું પરગણું પણ પ્રખ્યાત છે. ગામની શેરીઓમાંથી વહેતી માતાના પરગણા અને તેની નદીઓ પર લાખો લીટર ઘી રેડવામાં આવતા હોય તેવા દ્રશ્યો રૂપાલમાં જ જોવા મળે છે. રૂપાલના પરગણાને જોવા દેશ-વિદેશથી લોકો આવે છે.
આસો સુદ નોમની રાત્રે પણ સદીઓથી ચાલી આવતી પરંપરા મુજબ માતાજીની પ્રદક્ષિણા થઈ હતી. પરગણું શું છે? દરેકને આ પ્રશ્ન છે. પલ્લી એટલે માતા માટે ઘોડા વગરનો લાકડાનો રથ. પહેલા પાંડવોએ સોનાનો પરગણું બનાવ્યું. એવું કહેવાય છે કે તે પછી પાટણના રાજા સિદ્ધરાજે કેજરાના લાકડામાંથી પરગણું બનાવ્યું હતું. હાલમાં બ્રાહ્મણો, વણિક પટેલો, સુથારો, વણકર, વાળંદ, પીજરા, ચાવડા, માલી, કુંભાર વગેરે જેવા અઢાર સમુદાયો સાથે મળીને રૂપાલના પરગણાની રચના કરે છે આ પરગણું સાર્વત્રિક સંવાદિતાનું પ્રતીક છે. ગામના વાલ્મીકિ ભાઈઓએ પરગણું બનાવવા માટે રથનું એક ઝાડ કાપી તેમાંથી ગામના ભાઈઓ માતાજીનો પલ્લીરથ તૈયાર કરે છે. બાદમાં નાઈઓએ વરખના ટીન લાવીને અને તેની આસપાસ બાંધીને કલાત્મક રીતે રથને શણગાર્યો હતો. ત્યારબાદ પલ્લી રથને માતાજીના ગોખા અને માની છબી સાથે પલ્લીવાલા નિવાસસ્થાને લઈ જવામાં આવે છે. સ્થળને સીમિત કરીને ગંગાજળ અને છાણ અને ગૌમૂત્રથી અભિષેક કર્યા પછી પલ્લી રાખવામાં આવે છે.
કુંભાર પ્રજાપતિ ભાઈઓ પલ્લી પર માટીના પાંચ વાસણો છાંટે છે. પછી પાંજરામાં કપાસ ભરવામાં આવે છે. પંચાલ ભાઈઓ લાકડાના ખીલા પાડે છે. માળી માતાજીને ફૂલોથી શણગારે છે અને આ રીતે માતાજીનો સુંદર પલ્લી રથ તૈયાર છે. માતાનો પ્રસાદ પંચોલી બ્રાહ્મણ ભાઈઓ દ્વારા રાંધવામાં આવે છે અને વાલ્મિકી સમાજના ભાઈઓ દ્વારા નૈવેદ્ય રાખવા માટે ખીચડો તૈયાર કરવામાં આવે છે અને ત્યાં ચાવડાને આપવામાં આવે છે. આ રીતે ગામમાં રહેતા અધે આલમના લોકો પોતાની શક્તિ પ્રમાણે માતાની સેવા કરે છે. પરગણાનો રિવાજ એવો છે કે જેમણે ચારણ પૂર્ણ કરી લીધું હોય તેઓ પરગણાને ઘી ચઢાવે છે. આ ઉપરાંત જન્મેલા બાળકોને પણ અહીં પરગણાની મુલાકાત લેવા માટે લાવવામાં આવે છે. જન્મેલા બાળકોની માતાઓ પરગણાની પ્રશંસા કરે છે. આથી ગામની મહિલાઓ માથે ઘડુલિયા બાંધીને ગરબા કરે છે અને ગામના યુવાનો પરગણાને એક ચોકમાંથી બીજા ચોકમાં લઈ જવાનું કામ કરે છે. સૌ પ્રથમ જ્યોત અને ખીજવવું પૂજા સાથે શરૂ કરો. જેવો પરગણું મંદિર છોડીને ચોકમાં આવે છે, તેના પર ઘી રેડવાનું શરૂ કરે છે. આ તે છે જ્યાં બાળકોને ચર્ચમાં દફનાવવામાં આવે છે.
